Luchtontvochtigingsprocessen
Twee technieken – één doel: Gecontroleerde verlaging van te hoge luchtvochtigheid
Voordat we u laten kennismaken met de beide processen voor luchtontvochtiging, moeten we eerst een mythe uit de wereld helpen:
Verwarmen maakt warmer, niet droger
Verwarmen behoort absoluut niet tot de luchtontvochtigingsprocessen! Het is waar dat warmere lucht meer water kan opnemen dan koudere. De relatieve luchtvochtigheid zou zo door verhogen van de ruimtetemperatuur bij een gelijkblijvend watergehalte inderdaad dalen.
Maar hoe warmer de lucht, hoe meer de lucht is omgeven door koudere oppervlakken, waarop het vocht weer condenseert. Want alleen door het opwarmen van de lucht verdwijnt immers geen vocht – het watergehalte van de lucht blijft gelijk.
Om het vocht in de ruimtelucht dus effectief hieraan te kunnen onttrekken, komt als technische oplossing alleen luchtontvochtiging door condensatie of adsorptie in aanmerking.
Condensatie versus adsorptie
Alle apparaten die als koudemiddeldroger, condensdroger, condensatieluchtontvochtiger of elektrische en ook als Peltier-ontvochtiger, worden aangeboden op de markt, zijn gebaseerd op het condensatieprincipe.
Er zijn echter ook technieken die gebruik maken van adsorptiedroging.
Hiertoe behoort ook het nog vaak aangeprezen granulaat. Maar een echt effectieve, merkbare, permanente luchtontvochtiging wordt bij dit proces alleen bereikt door elektrische apparaten met regeneratie van warme lucht, beter bekend als adsorptiedrogers.
Alles is een kwestie van techniek
Ook al zijn er vele apparaatnamen op de markt, het gaat doorgaans altijd om een van deze twee apparaatgroepen, waarvan de naam al aangeeft welke luchtontvochtigingstechniek is ingebouwd.
Afgezien van granulaat is de procedure bij alle elektrische apparaten hetzelfde, omgevingslucht voor ontvochtiging wordt eerst met een ventilator aangezogen om daarna in het apparaat hieraan vocht te onttrekken, zodat weer drogere lucht aan de ruimte kan worden afgegeven, die zich doorlopend mengt met de vochtige ruimtelucht, tot het gewenste luchtvochtigheidsniveau wordt bereikt.
De ontvochtigingsprocessen, toepassingsgebieden en -grenzen van beide apparaatgroepen verschillen echter aanzienlijk:
Condensatie
Zoals in Hoofdstuk 1 al is beschreven en in de Verzadigingscurve is weergegeven, is de wateropnamecapaciteit van lucht uitsluitend afhankelijk van de temperatuur hiervan. Hoe lager de temperatuur, des te minder water de lucht kan binden.
Maar wat gebeurt er als de met water verrijkte lucht plotseling afkoelt, bijvoorbeeld doordat deze lucht in aanraking komt met een kouder oppervlak?
In dat geval wordt de verzadigingsgrens van 100 % relatieve luchtvochtigheid overschreden, de lucht kan het overtollige vocht niet meer binden, waardoor het op het koudere oppervlak condenseert tot water.
Ook lucht moet weleens stoom afblazen
Omdat waterdamp bij deze temperatuurgrens tot water condenseert, wordt deze aangeduid als dauwpunt. Dit fenomeen kent u beslist van koude flessen in de zomer, waarop zich condens vormt of van beslagen ruiten in de winter, evenals badkamerspiegels tijdens het douchen. Ook de mistige morgendauw is een zichtbaar teken van met vocht verzadigde koude lucht.
Koelt de lucht af, kan de lucht dus minder waterdamp opnemen en condenseert het overtollige vocht op koelere oppervlakken.
Condensdrogers werken volgens dit natuurkundige principe – daarom worden ze ook wel koudemiddeldrogers genoemd – omdat ze de doorstromende lucht tot onder het dauwpunt afkoelen en het opgenomen vocht door condensatie op een koud oppervlak hieraan onttrekken.
Het marktaanbod bij koudemiddeldrogers reikt van krachtige condensdrogers met compressortechniek – zogeheten compressorkoudemiddeldrogers – tot de zeer compacte elektrische, resp. Peltier-luchtontvochtigers met een laag energieverbruik, maar een aanzienlijk lager rendement en beduidend slechtere energiebalans.
Met andere woorden, verbruiken vier keer zoveel energie als compressorapparaten voor het uit de lucht halen van één liter water.
Adsorptie
Terwijl condensdrogers op basis van het dauwpunt ontvochtigen, gebruiken adsorptiedrogers het principe van sorptie. Hierbij wordt het dampdrukverschil tussen de vochtige lucht en een hygroscopisch sorptiemiddel gebruikt voor het onttrekken van water aan de lucht.
Ook ontvochtigingsgranulaten behoren tot deze categorie, hoewel ze hooguit geschikt zijn voor het drooghouden van zeer kleine gesloten binnenruimten van verpakkingen.
Granulaat – weinig adequaat als permanente oplossing
Het oorspronkelijke en meest belangrijke gebruiksdoel van deze zakjes is tijdelijke bescherming van vochtgevoelige goederen bij transport en opslag. Iedereen kent de kleine zakjes die zijn ingesloten bij verzonden tassen, elektronica, geneesmiddelen of kleding.
Als echt alternatief voor luchtontvochtigers zijn granulaten echter ongeschikt. Daarnaast zijn ze een oneconomische wegwerpoplossing, die vraagt om regelmatig opnieuw aanschaffen van verse granulaatzakken voor de houders, omdat het granulaat hier niet wordt geregenereerd. Net als een spons zuigt het droogmiddel permanent water op uit de lucht en zodra het zich volledig heeft volgezogen, moet het worden vervangen – op de lange termijn is dit dus een zeer duur en milieubelastend proces.
Bij elektrische apparaten met regeneratie van warme lucht gaat dit anders. Hierin draait een droogwiel, dat met sterk hygroscopische stoffen als silicagel of lithiumchloride gecoat is, dat de watermoleculen onttrekt aan de aangezogen en door het droogwiel stromende lucht.
Om te zorgen dat het droogwiel continu vocht kan opnemen, moet het op een andere plek weer worden afgegeven, dit gebeurt via regeneratie van warme lucht: Door een regeneratiegedeelte van het droogwiel wordt hete lucht geleid, die met warmte-energie de eerder in de rotor gebonden waterdamp weer uit de silicagel verdrijft.
Volgende hoofdstukken over condensatie:
Hoofdstuk 2.1: Condensdrogers met compressortechniek
Hoofdstuk 2.2: Condensdrogers met Peltier-techniek
Volgende hoofdstukken over adsorptie:
Hoofdstuk 2.3: Adsorptiedrogers
Praktische kennis luchtontvochtigers – alle hoofdstukken voor u in één overzicht
Hoofdstuk 1: Basiskennis luchtvochtigheid – alles absoluut relatief
Hoofdstuk 2: Overzicht van de luchtontvochtigingsprocessen – condensatie en adsorptie
Hoofdstuk 2.1: Condensdrogers met compressortechniek
Hoofdstuk 2.2: Condensdrogers met Peltier-techniek
Hoofdstuk 2.3: Adsorptiedrogers
Hoofdstuk 3: Welk luchtontvochtigingsproces voor welk doel?